Środa, 1 października, godz. 18.30
Kościół pw. św. Dominika
ul. Głowackiego
 

PER VOCE E CLAVICEMBALO

Girolamo Frescobaldi
Toccata Ottava (I Libro)

Emilio de Cavalieri
Il tempo fugge z opery-oratorium Rappresentatione di Anima e di Corpo

Girolamo Frescobaldi
Canzona Quarta (II Libro)
Aria detto Balleto
Prima Parte - Seconda - Terza - Quarta - Quinta - Sesta - Settima - Ottava e ultima Parte

Claudio Monteverdi
Prologo - Mortal cosa son io - Superbo èl’huom z opery Il ritorno d’Ulisse in patria
Oblivion soave z opery Il coronazione di Poppea
Laudate dominum ze zbioru Selva morale e spirituale

Domenico Scarlatti
Sonata d-moll (L 413) - Sonata A-dur (L 495)

- Fuga g-moll „Kocia fuga” (L 499) - Sonata d-moll-Toccata (L 422)

Giulio Caccini
Amarili mia bella ze zbioru Le nuove musiche
Tu ch’hai le penne Amore ze zbioru Le nuove musiche

Andrea Falconieri
Bella porta di rubini - Occhietti amati

Antonio Vivaldi - Johann Sebastian Bach
Concerto op. 3 nr 9 (BWV 972)
Allegro - Larghetto - Allegro

Giacomo Carissimi
Vittoria, Vittoria mio core

wykonawcy:

Jarosław Kitala - baryton
Hanna Balcerzak - klawesyn

Jarosław Kitala – absolwent Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, w klasie śpiewu solowego prof. Jana Ballarina; wcześniej kształcił się również pod kierunkiem Kałudi Kałudowa. Jest laureatem wielu prestiżowych konkursów wokalnych, m.in. Międzynarodowego Konkursu Wokalnego we Vrable na Słowacji (I nagroda), Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Ady Sari w Nowym Sączu, Międzynarodowego Konkursu Wokalistyki Operowej im. Adama Didura w Bytomiu. W roku 2012 był także finalistą konkursu wokalnego w Bilbao w Hiszpanii. Prowadzi aktywną działalność artystyczną - recitale kameralne, spektakle oraz koncerty operowe i oratoryjno-kantatowe. W swym repertuarze posiada liczne partie solowe w dziełach operowych i oratoryjnych, m.in. w operach J. Periego, H. Purcella, J.F. Haendla, W.A. Mozarta, G. Rossiniego oraz w muzyce oratoryjnej od wczesnego baroku po wiek dwudziesty. Współpracował z wieloma zespołami muzycznymi, jak m. in. Camerata Silesia, Zespół Muzyki Dawnej Concerto Polacco, Irish Baroque Orchestra, Orkiestra Kameralna Aukso, Opera Śląska i Krakowska, Opera Nova w Bydgoszczy, Teatr La Monnaie w Brukseli, Mazowiecki Teatr Muzyczny, Teatr Muzyczny w Poznaniu. Bierze udział w wielu festiwalach muzycznych, jest także współorganizatorem i dyrektorem artystyczno-programowym Festiwalu Muzyki Dawnej im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego. Dokonał kilku nagrań, m.in. Completorium G.G. Gorczyckiego oraz Litanii loretańskiej F Józefa Zeidlera.

Hanna Balcerzak - absolwentka Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi w klasie klawesynu prof. Leszka Kędrackiego (1999) i w klasie fortepianu prof. Marka Drewnowskiego (2000). Jest laureatką nagrody głównej V Międzynarodowego Festiwalu Pianistycznego im. J. Hofmanna i I.J. Paderewskiego w Nałęczowie. Jako klawesynistka nagrodzona została stypendium Dartington International Summer School w Wielkiej Brytanii oraz The Ringve Museum w Norwegii Uczestniczy w projektach własnego autorstwa związanych z muzyką dawną oraz podczas prestiżowych festiwali, takich jak: Międzynarodowy Festiwal im. G. G. Gorczyckiego w Bytomiu, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Leżajsku, Gliwicki Festiwal Bachowski, Muzyka w zabytkowych Kościołach i wnętrzach Księstwa Nyskiego, Tarnogórskie Wieczory Muzyki Organowej i Kameralnej. Współpracowała z cenionymi orkiestrami, m.in.: NOSPR w Katowicach, Camerata Impuls, Śląską Orkiestrą Kameralną, dyrygentami: A. Szostak, M. Kaniowską, M.J. Błaszczykiem oraz solistami jak: K.A. Kulka, J. Kitala. Od 1992 tworzy duet fortepianowy i klawesynowy z siostrą Aleksandrą Gajecką-Antosiewicz. Oprócz działalności koncertowej Hanna Balcerzak prowadzi klasę fortepianu i klawesynu w Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Bytomiu.

Słowo o muzyce...

      „Koncert Per voce e clavicembalo jest okazją, by poznać twórczość barokowej Italii – źródła i inspiracji całej muzycznej Europy XVII i XVIII wieku. Koncert prezentuje antologię wyselekcjonowanych monodii, arii, motetów, madrygałów, canzon i villanelli dawnych kompozytorów włoskich na głos solo i continuo. Utwory przeplecione są solowymi pozycjami literatury klawesynowej. Koncert tworzy atmosferę kameralną i wyjątkową, jak gdyby przenosząc słuchaczy do sal ówczesnych pałaców i kościołów , gdzie zgromadzeni melomani sztuki spędzali czas na odkrywaniu nowych kompozycji w towarzystwie kompozytora i otaczających go muzyków.” – piszą w swoim omówieniu dzisiejszego koncertu jego wykonawcy.
      Istotnie – ówczesna muzyczna Europa wiele zawdzięcza włoskim mistrzom: „wynalazek” basso continuo; monodię akompaniowaną, z której wyrosły opera i oratorium; bujny rozwój rzemiosła lutniczego, skutkujący zróżnicowaniem ówczesnego instrumentarium, a co za tym idzie – szybkim wzbogacaniem literatury muzycznej przeznaczonej na nowo powstające instrumenty.
      Na wiodącą pozycję włoskiej muzyki wokalnej w siedemnastowiecznej Europie zapracowała liczna grupa kompozytorów – m. in. Emilio de Cavalieri (przed 1550-1602), Giulio Caccini (przed 1550-1618), Andrea Falconieri (1585-1656) i Giacomo Carissimi (1605-1674). Działali oni w wielu ośrodkach: Rzym, Florencja, Neapol, Genua, Modena, Parma… W historii muzyki zapisali się jako twórcy formy opery (dramma per musica) – Caccini, twórcy formy oratorium – de Cavalieri, Carissimi, twórcy arii i canzony – Falconieri. A jednak wszyscy oni pozostają niejako w cieniu Claudia Monteverdiego (1567-1643), muzyka związanego przez całe życie z ośrodkami kulturalnymi Cremony, Mantui i Wenecji. Imponujący dorobek twórczy tego kompozytora – aktywnego przez ponad pół wieku – stał się niejako symbolem muzyki przełomu renesansu i baroku.
      Program koncertu przedstawia sylwetki wymienionych kompozytorów poprzez interesujący wybór – znanych lub mniej znanych – poszczególnych utworów: fragmenty oper i oratoriów, arie oraz kantata solowa.
      Muzykę klawesynową reprezentują na tym koncercie dzieła dwóch pokoleń kompozytorskich: początkowej fazy baroku oraz jego dojrzałego, późnego okresu. Przedstawiciel pierwszej generacji – Girolamo Frescobaldi (1583-1643), to uznany wirtuoz gry na organach, klawesynie i lutni, kompozytor muzyki instrumentalnej oraz ceniony w całej Europie pedagog (studiowało u niego dwóch Polaków), jego zasługą jest wypracowanie samodzielnych form przeznaczonych na instrumenty klawiszowe.
      Rok 1643 to data poniekąd symboliczna, zamykająca okres wczesnego baroku, w tymże bowiem roku umierają Monteverdi i Frescobaldi. Czterdzieści dwa lata później urodził się Domenico Scarlatti (1685-1757), należący już do pokolenia, którego twórczość stanowi pomost między barokiem a klasycyzmem.
Dla późnego baroku twórczość klawesynowa Domenica Scarlattiego jest prawie tym samym co dzieła Frescobaldiego dla pierwszej połowy XVII wieku. Frescobaldi w swych księgach utworów na instrumenty klawiszowe zatytułowanych Toccate e partite d'intavolatura di cembalo zawarł wszystkie uprawiane przez siebie formy muzyki instrumentalnej. Scarlatti komponując Essercizi per gravicembalo – nazwane później sonatami – dał w nich świadectwo wszechstronnych możliwości współczesnego klawesynu: efektów kolorystycznych, fakturalnych, agogicznych i artykulacyjnych. Z imponującej liczby ponad 500 sonat w programie dzisiejszego koncertu znalazły się trzy kompozycje, a obok nich słynna „Kocia fuga”, która – według legendy – oparta jest na temacie kilku dźwięków „zagranych” przypadkiem przez kota kompozytora, spacerującego po klawiaturze klawesynu.
      A całości programu dopełnia koncert na klawesyn solo Johanna Sebastiana Bacha, rówieśnika Scarlattiego; kompozycja jest opracowaniem koncertu skrzypcowego z cyklu L'estro armonico trzeciego wielkiego przedstawiciela późnego baroku – Antonia Vivaldiego.