Środa, 1
października, godz. 18.30
Kościół pw. św. Dominika
ul. Głowackiego

PER VOCE E
CLAVICEMBALO
Girolamo Frescobaldi
Toccata Ottava (I Libro)
Emilio de Cavalieri
Il tempo fugge z opery-oratorium Rappresentatione di Anima e di Corpo
Girolamo Frescobaldi
Canzona Quarta (II Libro)
Aria detto Balleto
Prima Parte - Seconda - Terza - Quarta - Quinta - Sesta - Settima - Ottava
e ultima Parte
Claudio Monteverdi
Prologo - Mortal cosa son io - Superbo èl’huom z opery Il ritorno d’Ulisse
in patria
Oblivion soave z opery Il coronazione di Poppea
Laudate dominum ze zbioru Selva morale e spirituale
Domenico Scarlatti
Sonata d-moll (L 413) - Sonata A-dur (L 495)
- Fuga g-moll „Kocia fuga” (L 499) - Sonata d-moll-Toccata (L 422)
Giulio Caccini
Amarili mia bella ze zbioru Le nuove musiche
Tu ch’hai le penne Amore ze zbioru Le nuove musiche
Andrea Falconieri
Bella porta di rubini - Occhietti amati
Antonio Vivaldi - Johann Sebastian Bach
Concerto op. 3 nr 9 (BWV 972)
Allegro - Larghetto - Allegro
Giacomo Carissimi
Vittoria, Vittoria mio core
wykonawcy:
Jarosław Kitala - baryton
Hanna Balcerzak - klawesyn
|
Jarosław
Kitala – absolwent Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w
Katowicach, w klasie śpiewu solowego prof. Jana Ballarina; wcześniej
kształcił się również pod kierunkiem Kałudi Kałudowa. Jest laureatem wielu
prestiżowych konkursów wokalnych, m.in. Międzynarodowego Konkursu Wokalnego
we Vrable na Słowacji (I nagroda), Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im.
Ady Sari w Nowym Sączu, Międzynarodowego Konkursu Wokalistyki Operowej im.
Adama Didura w Bytomiu. W roku 2012 był także finalistą konkursu wokalnego w
Bilbao w Hiszpanii. Prowadzi aktywną działalność artystyczną - recitale
kameralne, spektakle oraz koncerty operowe i oratoryjno-kantatowe. W swym
repertuarze posiada liczne partie solowe w dziełach operowych i
oratoryjnych, m.in. w operach J. Periego, H. Purcella, J.F. Haendla, W.A.
Mozarta, G. Rossiniego oraz w muzyce oratoryjnej od wczesnego baroku po wiek
dwudziesty. Współpracował z wieloma zespołami muzycznymi, jak m. in.
Camerata Silesia, Zespół Muzyki Dawnej Concerto Polacco, Irish Baroque
Orchestra, Orkiestra Kameralna Aukso, Opera Śląska i Krakowska, Opera Nova w
Bydgoszczy, Teatr La Monnaie w Brukseli, Mazowiecki Teatr Muzyczny, Teatr
Muzyczny w Poznaniu. Bierze udział w wielu festiwalach muzycznych, jest
także współorganizatorem i dyrektorem artystyczno-programowym Festiwalu
Muzyki Dawnej im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego. Dokonał kilku nagrań,
m.in. Completorium G.G. Gorczyckiego oraz Litanii loretańskiej F Józefa
Zeidlera. |
Hanna
Balcerzak - absolwentka Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w
Łodzi w klasie klawesynu prof. Leszka Kędrackiego (1999) i w klasie
fortepianu prof. Marka Drewnowskiego (2000). Jest laureatką nagrody głównej
V Międzynarodowego Festiwalu Pianistycznego im. J. Hofmanna i I.J.
Paderewskiego w Nałęczowie. Jako klawesynistka nagrodzona została stypendium
Dartington International Summer School w Wielkiej Brytanii oraz The Ringve
Museum w Norwegii Uczestniczy w projektach własnego autorstwa związanych z
muzyką dawną oraz podczas prestiżowych festiwali, takich jak: Międzynarodowy
Festiwal im. G. G. Gorczyckiego w Bytomiu, Międzynarodowy Festiwal Muzyki
Organowej i Kameralnej w Leżajsku, Gliwicki Festiwal Bachowski, Muzyka w
zabytkowych Kościołach i wnętrzach Księstwa Nyskiego, Tarnogórskie Wieczory
Muzyki Organowej i Kameralnej. Współpracowała z cenionymi orkiestrami,
m.in.: NOSPR w Katowicach, Camerata Impuls, Śląską Orkiestrą Kameralną,
dyrygentami: A. Szostak, M. Kaniowską, M.J. Błaszczykiem oraz solistami jak:
K.A. Kulka, J. Kitala. Od 1992 tworzy duet fortepianowy i klawesynowy
z siostrą Aleksandrą Gajecką-Antosiewicz. Oprócz działalności koncertowej
Hanna Balcerzak prowadzi klasę fortepianu i klawesynu w Ogólnokształcącej
Szkole Muzycznej I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Bytomiu. |
„Koncert Per voce e clavicembalo jest okazją, by poznać twórczość barokowej
Italii – źródła i inspiracji całej muzycznej Europy XVII i XVIII wieku.
Koncert prezentuje antologię wyselekcjonowanych monodii, arii, motetów,
madrygałów, canzon i villanelli dawnych kompozytorów włoskich na głos solo i
continuo. Utwory przeplecione są solowymi pozycjami literatury klawesynowej.
Koncert tworzy atmosferę kameralną i wyjątkową, jak gdyby przenosząc
słuchaczy do sal ówczesnych pałaców i kościołów , gdzie zgromadzeni melomani
sztuki spędzali czas na odkrywaniu nowych kompozycji w towarzystwie
kompozytora i otaczających go muzyków.” – piszą w swoim omówieniu
dzisiejszego koncertu jego wykonawcy.
Istotnie – ówczesna muzyczna Europa wiele
zawdzięcza włoskim mistrzom: „wynalazek” basso continuo; monodię
akompaniowaną, z której wyrosły opera i oratorium; bujny rozwój rzemiosła
lutniczego, skutkujący zróżnicowaniem ówczesnego instrumentarium, a co za
tym idzie – szybkim wzbogacaniem literatury muzycznej przeznaczonej na nowo
powstające instrumenty.
Na wiodącą pozycję włoskiej muzyki wokalnej w
siedemnastowiecznej Europie zapracowała liczna grupa kompozytorów – m. in.
Emilio de Cavalieri (przed 1550-1602), Giulio Caccini (przed 1550-1618),
Andrea Falconieri (1585-1656) i Giacomo Carissimi (1605-1674). Działali oni
w wielu ośrodkach: Rzym, Florencja, Neapol, Genua, Modena, Parma… W historii
muzyki zapisali się jako twórcy formy opery (dramma per musica) – Caccini,
twórcy formy oratorium – de Cavalieri, Carissimi, twórcy arii i canzony –
Falconieri. A jednak wszyscy oni pozostają niejako w cieniu Claudia
Monteverdiego (1567-1643), muzyka związanego przez całe życie z ośrodkami
kulturalnymi Cremony, Mantui i Wenecji. Imponujący dorobek twórczy tego
kompozytora – aktywnego przez ponad pół wieku – stał się niejako symbolem
muzyki przełomu renesansu i baroku.
Program koncertu przedstawia sylwetki
wymienionych kompozytorów poprzez interesujący wybór – znanych lub mniej
znanych – poszczególnych utworów: fragmenty oper i oratoriów, arie oraz
kantata solowa.
Muzykę klawesynową reprezentują na tym koncercie
dzieła dwóch pokoleń kompozytorskich: początkowej fazy baroku oraz jego
dojrzałego, późnego okresu. Przedstawiciel pierwszej generacji – Girolamo
Frescobaldi (1583-1643), to uznany wirtuoz gry na organach, klawesynie i
lutni, kompozytor muzyki instrumentalnej oraz ceniony w całej Europie
pedagog (studiowało u niego dwóch Polaków), jego zasługą jest wypracowanie
samodzielnych form przeznaczonych na instrumenty klawiszowe.
Rok 1643 to data poniekąd symboliczna, zamykająca
okres wczesnego baroku, w tymże bowiem roku umierają Monteverdi i
Frescobaldi. Czterdzieści dwa lata później urodził się Domenico Scarlatti
(1685-1757), należący już do pokolenia, którego twórczość stanowi pomost
między barokiem a klasycyzmem.
Dla późnego baroku twórczość klawesynowa Domenica Scarlattiego jest prawie
tym samym co dzieła Frescobaldiego dla pierwszej połowy XVII wieku.
Frescobaldi w swych księgach utworów na instrumenty klawiszowe
zatytułowanych Toccate e partite d'intavolatura di cembalo zawarł wszystkie
uprawiane przez siebie formy muzyki instrumentalnej. Scarlatti komponując
Essercizi per gravicembalo – nazwane później sonatami – dał w nich
świadectwo wszechstronnych możliwości współczesnego klawesynu: efektów
kolorystycznych, fakturalnych, agogicznych i artykulacyjnych. Z imponującej
liczby ponad 500 sonat w programie dzisiejszego koncertu znalazły się trzy
kompozycje, a obok nich słynna „Kocia fuga”, która – według legendy – oparta
jest na temacie kilku dźwięków „zagranych” przypadkiem przez kota
kompozytora, spacerującego po klawiaturze klawesynu.
A całości programu dopełnia koncert na klawesyn
solo Johanna Sebastiana Bacha, rówieśnika Scarlattiego; kompozycja jest
opracowaniem koncertu skrzypcowego z cyklu L'estro armonico trzeciego
wielkiego przedstawiciela późnego baroku – Antonia Vivaldiego. |